Rượu vang Tây Ban Nha là một phần không thể thiếu trong văn hóa và ẩm thực của quốc gia này, nổi tiếng với hương vị độc đáo và lịch sử lâu đời. Bài viết này sẽ giúp bạn khám phá những kiến thức cơ bản về các loại rượu vang nổi tiếng của Tây Ban Nha, vùng sản xuất đặc trưng và những điều cần biết để thưởng thức trọn vẹn nét tinh túy của loại thức uống tuyệt vời này.
Rượu Tây Ban Nha là gì?
Rượu vang Tây Ban Nha (tiếng Tây Ban Nha: vinos Españoles) là loại rượu được sản xuất tại Tây Ban Nha, nằm trên bán đảo Iberia. Với diện tích trồng nho hơn 1,2 triệu ha (2,9 triệu mẫu Anh), Tây Ban Nha là quốc gia có diện tích trồng nho lớn nhất thế giới, nhưng lại đứng thứ ba về sản lượng rượu vang, sau Ý và Pháp, với Hoa Kỳ theo sau. Điều này chủ yếu do năng suất thấp và khoảng cách trồng rộng rãi của những cây nho già trên các vùng đất khô cằn ở một số khu vực sản xuất rượu vang của Tây Ban Nha.
Mặc dù Tây Ban Nha chỉ đứng thứ chín về mức tiêu thụ rượu vang toàn cầu, người dân ở đây trung bình uống 21,6 lít mỗi năm. Quốc gia này sở hữu hơn 400 giống nho bản địa, tuy nhiên, 88% sản lượng rượu vang chỉ đến từ 20 giống nho, bao gồm các giống nho đỏ như Tempranillo, Bobal, Garnacha, Monastrell; và các giống nho trắng như Albariño, Airén, Verdejo, Palomino, Macabeo; cùng với ba giống nho Cava là Parellada, Xarel·lo và Macabeo. Những vùng sản xuất rượu vang nổi tiếng của Tây Ban Nha bao gồm Rioja và Ribera del Duero, nổi bật với giống nho Tempranillo; Jumilla với giống nho Monastrell; Jerez de la Frontera, quê hương của rượu vang Sherry; Rías Baixas ở vùng Galicia với các loại rượu vang trắng làm từ Albariño; và Catalonia, nơi sản xuất Cava cùng các vùng vang nổi tiếng như Penedès và Priorat.
Xem thêm: Những Kiến Thức Cơ Bản Về Rượu Vang Mỹ
Luật lệ và cấp bậc của rượu vang Tây Ban Nha
Hệ thống luật lệ của rượu vang Tây Ban Nha được xây dựng dựa trên mô hình AOC của Pháp, trong đó xác định rõ nguồn gốc xuất xứ của mỗi chai rượu, các loại nho được phép sử dụng, nồng độ cồn tối thiểu, thời gian ủ trong thùng gỗ sồi, và các yếu tố khác, đồng thời thiết lập các cấp bậc cho rượu vang.
Cấp bậc thấp nhất là Vino de la Mesa (rượu bàn). Theo quy định chung của Liên minh châu Âu, rượu vang ở cấp này ít bị hạn chế và có thể được sản xuất từ bất kỳ vùng nào trong nước. Trong hạng Vino de la Mesa còn có một cấp cao hơn là Vino de la Tierra (rượu vùng).
Ở các cấp Tiera và cao hơn, nhãn hiệu rượu có thể ghi các thuật ngữ sau để cho người tiêu dùng biết về chất lượng của rượu nhờ thời gian ủ lâu hơn:
- Vino Noble (rượu tốt): Ủ ít nhất 18 tháng trong thùng gỗ hoặc chai.
- Vino Anejo (rượu có tuổi): Ủ ít nhất 24 tháng trong thùng gỗ hoặc chai.
- Vino Veijo (rượu già): Ủ ít nhất 36 tháng trong điều kiện dễ bị oxy hóa, như ở nơi có nhiều ánh sáng và nhiệt độ cao.
- Vino de Crianza: Rượu đỏ ủ ít nhất 24 tháng, trong đó có 6 tháng trong thùng gỗ sồi. Rượu trắng hoặc rosé chỉ cần ủ 18 tháng.
- Riserva: Rượu đỏ ủ ít nhất 36 tháng, trong đó 12 tháng trong thùng gỗ. Rượu trắng cần ủ 18 tháng, trong đó 6 tháng trong thùng gỗ.
- Gran Riserva: Rượu đỏ ủ ít nhất 60 tháng, trong đó 18 tháng trong thùng gỗ. Rượu trắng hoặc rosé ủ ít nhất 48 tháng, trong đó 6 tháng trong thùng gỗ.
Ở cấp cao hơn, rượu vang sẽ có ký hiệu DO (Denominación de Origen), tương đương với AOC của Pháp hoặc DOC của Ý. Cấp cao nhất là DOCa (Denominación de Origen Calificada), hiện chỉ có hai vùng đặc sắc đạt được là Rioja và Priorat.
Các nhà sản xuất thuộc cấp DO và DOCa phải tuân thủ các quy định nghiêm ngặt về địa giới vùng trồng nho, loại nho được phép sử dụng, sản lượng tối đa, phương pháp sản xuất và thời gian ủ rượu.
Xem thêm: Tìm Hiểu Về Rượu Vang Chile – Đặc Điểm, Loại Nho Sản Xuất Vang Chile
Các vùng sản xuất rượu vang
Các vùng sản xuất rượu vang của Tây Ban Nha rất khác nhau về địa lý và khí hậu, mỗi vùng tạo ra những loại rượu vang với tính chất riêng biệt. Hiện có 72 vùng được công nhận về chất lượng, nhưng nổi bật nhất là các vùng sau:
- Rioja: Vùng sản xuất rượu vang nổi tiếng nhất, được ví như Napa Valley của Tây Ban Nha, nổi bật với các loại rượu vang đỏ thượng hạng.
- Ribera del Duero: Nằm cách Madrid khoảng 100 km về phía bắc, nổi tiếng với rượu đỏ, trong đó nổi bật là nhà sản xuất Vega Sicilia với chai Vega Sicilia Unico, một trong những chai rượu đắt đỏ và danh tiếng nhất Tây Ban Nha.
- Rueda: Nằm phía tây Ribera del Duero, nổi tiếng với rượu đỏ và trắng có chất lượng ngày càng được cải tiến.
- Priorato: Vùng này đã nhanh chóng nổi tiếng nhờ rượu vang đỏ mạnh mẽ được sản xuất từ nho Garnacha và Carignan. Những chai rượu xuất sắc như Clos Mogador, Clos Erasmus, và L’Hermita có giá bán khá cao.
- Rías Baixas: Nổi tiếng với rượu trắng làm từ nho Albariño, vùng này có khí hậu mát mẻ và nhiều mưa, tạo ra các loại rượu trắng cạnh tranh mạnh với rượu Chardonnay và Sauvignon Blanc.
Rioja gặp cơ duyên tốt
Vùng Rioja có lịch sử sản xuất rượu vang lâu đời, nhưng phải đến năm 1850 khi nạn dịch Phylloxera tàn phá các ruộng nho ở Bordeaux, các nông gia Pháp mới chuyển đến đây để tiếp tục nghề làm rượu. Nhờ sự hỗ trợ và kỹ thuật từ Pháp, đặc biệt là kỹ thuật ủ rượu trong thùng gỗ sồi, chất lượng rượu của Rioja đã được nâng cao, và từ đó, rượu vang của vùng này đã dần nổi danh trên thế giới.
Nho dùng cho rượu Rioja
Với điều kiện khí hậu và thổ nhưỡng tuyệt vời, Rioja sản xuất ra những giống nho chất lượng cao, đứng đầu là Tempranillo. Ngoài ra, các giống nho như Garnacha, Mazuelo, và Graciano cũng góp phần tạo ra những chai rượu đỏ đặc sắc. Vùng Rioja cũng thử nghiệm trồng các giống nho quốc tế như Cabernet Sauvignon và Merlot nhằm tạo ra các loại rượu hảo hạng. Về rượu trắng, nho Viura (hay còn gọi là Macabeo) được sử dụng chủ yếu, tạo ra những chai rượu trắng dễ uống với giá cả phải chăng.
Cấp bậc và phẩm chất của rượu Rioja
Mặc dù Rioja sản xuất cả rượu đỏ, trắng và rosé, nhưng danh tiếng của vùng này chủ yếu dựa trên rượu đỏ. Rượu Rioja được phân thành các cấp bậc như sau:
- Crianza: Ủ ít nhất 1 năm trong thùng gỗ sồi và thêm thời gian trong chai trước khi bán ra, tổng cộng thời gian là 3 năm.
- Reserva: Ủ ít nhất 1 năm trong thùng gỗ sồi và thêm thời gian trong chai, tổng cộng hơn 4 năm.
- Gran Reserva: Chỉ sản xuất trong những năm có mùa nho tốt, ủ ít nhất 2 năm trong thùng gỗ sồi và 3 năm trong chai trước khi đưa ra thị trường.
Thông tin về rượu Cava
Cava là loại rượu sủi bọt được sản xuất chủ yếu tại vùng Penedès ở miền đông bắc Tây Ban Nha. Phương pháp sản xuất Cava tương tự như Champagne của Pháp, với quá trình lên men lần hai trong chai. Mặc dù được làm từ các giống nho bản địa của Tây Ban Nha, Cava vẫn được đánh giá cao về chất lượng và có giá cả hợp lý, chỉ bằng một phần ba so với Champagne.
Rượu Sherry
Sherry là một loại rượu vang cường hóa, sản xuất chủ yếu tại vùng Andalusia gần Cadiz. Sherry có nhiều phong cách khác nhau, từ ngọt đến không ngọt, và được làm từ các giống nho Palomino, Pedro Ximénez (PX), và Moscatel. Sherry có giá thành phải chăng và được ưa chuộng ở các nước phương Tây, đặc biệt là Anh. Nó có thể được dùng như rượu khai vị hoặc đi kèm với các món ăn, tùy thuộc vào loại ngọt hay không ngọt.
Sherry loại không ngọt
- Fino: Có màu vàng nhạt, vị nhẹ nhàng, tế nhị, với nồng độ cồn từ 15 đến 17 độ.
- Manzanilla: Tương tự như Fino nhưng không ngọt, với vị chát nổi bật hơn.
Sherry loại ngọt
- Pale Cream: Kết hợp Sherry Fino và Amontillado, thêm chất ngọt.
- Cream Sherry: Mặc dù có tên là Cream Sherry, loại này thực ra không có kem, nhưng có vị ngọt ngào, mượt mà.
Trước đây, rượu vang Tây Ban Nha chủ yếu được tiêu thụ trong nước, nhưng từ những năm 1980, chất lượng rượu vang Tây Ban Nha, đặc biệt là rượu đỏ, đã được cải thiện đáng kể và giành được danh tiếng trên thị trường quốc tế.
Hy vọng rằng qua bài viết trên bạn đã có cho mình những thông tin hữu ích về rượu vang Tây Ban Nha. Nếu bạn còn bất kỳ thắc mắc nào khác, hãy liên hệ ngay muabanruoungoai.com.vn để được hỗ trợ chi tiết thông tin bạn nhé.
Xem thêm: Rượu Vang Ăn Với Gì? Cách Dùng Rượu Vang Với Thức Ăn
